Türkiye yıllardır uygulanan yanlış politikalar sonucu yaratılan ekonomik krizle boğuşuyor. Buna ek olarak bölgesel krizler de tırmanıyor. Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken patlak veren Filistin-İsrail çatışmaları ve bu çatışmaların İran, Lübnan gibi ülkelere yayılması bölgeyi ısındırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da ısınan bölgede taraflara tehditkâr mesajlar göndermesi mali piyasaları sarstı. Son olarak önceki gece İsrail’in Lübnan’a saldırması ve Hamas’ın üst düzey yöneticilerinden birine suikast düzenlemesi piyasaları iyice gerdi. Dolar/TL 33.27 seviyesine kadar çıkarak yeni rekor kırdı. Borsada BİST100 endeksindeki düşüş yüzde 1’i aştı, brent petrolün fiyatı yüzde 3 yükseldi. Bu gelişmeleri yorumlayan ekonomistler ölçülü davranılması gerektiğini belirtirken “Bölge çatışmalara alıştı ilk tepkilerin geçici olmasını umuyoruz” yorumunu yaptı.
Türkiye’yi yakından ilgilendiren gergin gelişmelerin yabancı yatırımcı çıkışını hızlandırmış olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Bunları şu an rakamlarda göremeyiz. Ama piyasada döviz talebinin yükselmesi görüyoruz. Türkiye’nin halihazırda içinde bulunduğu ekonomik krizde böyle bir gerilimin ortasında kalması petrol fiyatındaki ve dolardaki artışla birlikte enflasyon ve cari açık anlamında etkiler. Bizim şu anda düzeltmeye çalıştığımız göstergeleri olumsuz etkiler. Bizim gerginliği azaltmamız gerek” diye konuştu.
MERKEZ DE GEVŞETTİ
Bölgede uzun süredir var olan gerginliklerin zaman zaman yükseldiğini hatırlatan piyasa uzmanı Şant Manukyan ise şunları söyledi: “Çatışmalar petrol arzını etkileyen noktalara taşınmadığı sürece krize dönüşmez. Bölge uzun zamandır çatışmalara alıştı. Uluslararası piyasalardaki asıl kaygı Çin’deki yavaşlama ve ABD’de Trump’ın başkan olunca alacağı üretim odaklı kararlar.”
İsrail’in Tahran ve Beyrut saldırılarının savaşın derinleşeceği algısını artırdığını ve yatırımcılarda güvenli liman arayışı yarattığını söyleyen Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “FED’in faiz kararı da bekleniyor. Dolar, eylülden önce bir faiz indirimi olmayacağı beklentisiyle hafif güçlendi. Buna ek olarak haziran ayında ihracatın yüzde 8.3 düşüşü ve dış ticaret açığının 5.9 milyar dolara yükselmesi sonucu TCMB’nin de dövize hafifçe yol verdiği görülüyor” dedi.
FİTCH’TEN UYARI VAR
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türk bankalarının marjlarının baskı altında olduğunu ve aktif kalitesinde ılımlı bozulma görüldüğünü açıkladı. Bankaların birinci çeyrek sonuçlarına yönelik yayımlanan rapora göre kredi büyüme sınırları ve TL fonlama maliyetlerinin yüksek olması ve bireysel müşterilerin geri ödeme performansının düşük olması göz önüne alındığında, parasal sıkılaşma kârlılık üzerinde baskılara yol açtı.