Dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan, 13 kentiyle en kirli şehirler listesinde başı çekti. Bu ülkede hızla büyüyen ekonomi, büyük ölçüde kömür tüketimine dayanırken, milyonlarca insan trafiğin sıkışık olduğu mega kentlerde yaşamaya devam ediyor.
Pakistan ise 4 kentiyle listede yer alırken, Çin ve Kazakistan’dan birer kent de en kirli 20 şehir arasına girdi.
IQAir tarafından hazırlanan rapora göre, Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Byrnihat kenti, PM2.5 hava kirliliği ölçümünde metreküp başına 128.2 mikrogramlık bir değerle Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlediği standartların 25 kat üzerinde çıktı.
ÇİN KÜÇÜK BİR İLERLEME KAYDETTİ
Dünyanın en büyük karbondioksit salınımcısı olan Çin, hava kirliliğine karşı son yıllarda büyük yatırımlar yaptı.
Özellikle büyük şehirler olan Pekin, Şanghay, Chengdu, Guangzhou ve Shenzhen’de hava kalitesinin iyileştiği belirtiliyor.
2023 yılında ülkenin yıllık ortalama PM2.5 konsantrasyonu 32.5 mikrogramdan 31 mikrograma düştü.
Ancak Çin’in kömür kullanımını azaltma çabalarına rağmen, 2024 yılında yaklaşık 100 gigavatlık yeni kömür santrali kapasitesi inşa edilmesi planlanıyor.
ABD'DE HAVA KİRLİLİĞİ AZALIYOR
IQAir raporuna göre, Kuzey Amerika'da hava kirliliğinin en kötü olduğu şehirler Kaliforniya'da yer alıyor.
Ontario, Bloomington ve Huntington Park, bölgedeki en kirli şehirler olarak öne çıkarken, genel olarak ABD’de PM2.5 seviyelerinde %22 oranında bir düşüş yaşandı.
ABD, hava kalitesini izleme konusunda güçlü bir sisteme sahip olsa da, bu ayın başlarında finansman kısıtlamaları nedeniyle dünya çapındaki büyükelçilik ve konsolosluklarından topladığı hava kalitesi verilerini paylaşmayı durduracağını açıkladı.
Uzmanlar, bunun küresel hava kirliliği analizlerinde veri eksikliğine yol açabileceğinden endişe ediyor.
İNSAN SAĞLIĞINI NASIL ETKİLİYOR?
Rapor, hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki tehlikelerine de dikkat çekiyor. PM2.5 parçacıkları, akciğerlere ve kan dolaşımına girerek solunum hastalıkları, kanser, kalp krizi ve felç riskini artırabiliyor.
DSÖ, yıllık PM2.5 seviyelerinin metreküp başına 5 mikrogramı geçmemesi gerektiğini belirtiyor. Ancak dünyanın en kirli 20 şehri, bu sınırın en az 10 kat üzerinde değerlere sahip.
IQAir raporunda, hava kirliliğiyle mücadelede daha güçlü önlemler alınması gerektiği vurgulanarak, hükümetlerin:
Yenilenebilir enerji projelerine daha fazla fon ayırması,Sanayi ve ulaşımda emisyon sınırlarını sıkılaştırması,Hava kalitesinin izlenmesini artırması gerektiği belirtildi.Bu yılki raporda İran ve Afganistan, veri eksikliği nedeniyle değerlendirme dışı bırakılırken, Güneydoğu Asya'daki birçok ülkenin hava kirliliği takibinde hükümet destekli izleme istasyonlarının eksik olduğu ifade edildi.