Ülkede sadece bu yıl hayvan yemi ithalatı için 50 milyon TL harcanırken Gazimağusa’da, atık suların arıtılmasıyla iki yıldır hayvanlar için yem bitkisi üretiliyor.
Gazimağusa Atık Su Arıtma Tesisi’nde arıtılan suyun, hayvancıların ihtiyacı olan kaba yemin yetiştirilmesinde kullanılmasıyla, maliyetlerin aşağıya çekilmesi hedefleniyor.
Günde 6 bin ton atık suyun arıtıldığı tesisten çıkan arıtılmış su, hayvan yemi amaçlı mısır üretiminde kullanılıyor.
Gazimağusa Belediyesi, arıtılmış atık suyun daha çok üreticiye ulaştırılması ve daha çok üretim yapılması için gayret gösteriyor.
-Uluçay: “Geçen yıl 80 dönüm, bu yıl 150 dönüm”
Gazimağusa Belediye Başkanı Süleyman Uluçay, TAK’a Gazimağusa Atık Su Arıtma Tesisi ile ilgili bilgi verdi.
Uluçay, Gazimağusa’nın Lefkoşa’nın ardından ülkede ikinci en büyük arıtma tesisine sahip olduğunu ve atık su arıtma tesisinden çıkan suyla 2023’te 80 dönüm, 2024’te de 150 dönüm mısır üretimi yapıldığını belirtti.
-“Çamurun gübreye dönüştürülmesi gündemde”
Atık su arıtma tesisin iyileştirilmesi için çalışma başlattıklarını, destek için Avrupa Birliği’ne başvurduklarını kaydeden Uluçay, iyileştirme çalışmaları içerisinde esas olanın, arıtma esnasında çıkan çamurun gübreye dönüştürülmesi olduğunu söyledi.
Süleyman Uluçay, “Hedefimiz çıkan suyun kalitesini arttırmak, çamuru gübreye çevirmek, çıkan suyun daha fazla üretici tarafından kullanılmasını sağlamak ve suyu göle vermek yerine üretimde kullandırmaktır” dedi.
Güzelyurt Belediyesi ile Güzelyurt ve Gazimağusa’daki arıtma tesislerinin işletmesini tek çatı altında, özel bir kuruma bağlamak için anlaştıklarını ifade eden Uluçay, iki tesisin elektrik maliyetini düşürme düşüncesiyle güneş enerjisinden faydalanması için de proje geliştirildiğini ve maliyetin karşılanması amacıyla Avrupa Birliği’ne başvurulduğunu kaydetti.
-Aypar
Gazimağusa Belediyesi Kanalizasyon Biriminden Atila Aypar da, Gazimağusa Atık Su Arıtma Tesisi’nde günde 6 bin ton atık su arıtıldığını, arıtılan suyun gölete yönlendirildiğini, bir kısmının da doğrudan mısır üretimi için kullandırıldığını belirtti. Aypar, hayvan yemi üretimi için göletten su çeken üreticiler de bulunduğunu kaydetti.
2023 ile 2024’te dönüm başı alınan verim konusunda ise Aypar, su kalitesinde 2023’e göre 2024’te bir gerileme yaşandığını, bunun sudaki tuzluluğun artmasından kaynaklandığını ve nedenini araştırmakta olduklarını ifade etti.
Aypar, 2023’te sudaki tuz oranının 1000 miligram/litrenin altında olduğunu 2024’te ise bu oranın 2000 miligram/litreye çıktığını belirtti.
Gazimağusa’nın alansal olarak yüzde 55’inin kanalizasyon şebekesine bağlı olduğunu kaydeden Aypar, Türkiye’den su gelmeden önce arıtmadan çıkan suyun tuzluluğunun çok daha yüksek olduğunu, gelen suyun tuzluluğunun çok düşük olması nedeniyle atık suda da tuz oranının düştüğünü kaydetti.
-Gazioğlu
Arıtılmış suyla mısır üreten Yılmaz Gazioğlu, 2023’te verimin iyi olduğunu, dönüm başına 9 ton (toplamda 720 ton) verim aldığını, ancak ikinci yıl verimin dönüm başına 4.5 tona düştüğünü belirtti.
Gazioğlu’na göre verim farkı, su kalitesindeki düşüşten kaynaklanıyor.
Gazioğlu, 2023’te suyun tuzluluğunun 1000-1200 miligram/litre olduğunu, ancak bu oranın bu yıl 4000-4500 miligram/litreye çıktığını ifade etti.
Mısır ektiği ilk yılın veriminden çok memnun olduğunu ancak ikinci yılda verimin çok düşmesinden dolayı mısır ekimine devam edip etmeyeceğine henüz karar vermediğini belirten Gazioğlu, “Su kalitesi iyi (tuzluluk oranı düşük) olunca verim de çok iyi oluyor. Tuzluluk oranı yüksek olursa ekmeye değmiyor” dedi.
-Uluçam
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkut Uluçam ise, evsel atık suların hayvancılıkta ihtiyaç duyulan kaliteli kaba yemin üretilmesi için değerlendirilmesinin çok önemli olduğunu belirtti.
2024’te kuraklık nedeniyle, ülkeye, milyonlarca lira tutarında saman ve mısır silajı ithal edildiğini belirten Uluçam, “Navlun hariç, satın alma bedeli olarak 25 milyon TL ödenerek 25 bin ton saman, 23 milyon TL ödenerek 12 bin ton mısır silajı getirildi. İhtiyaç duyulan kaba yem atık su ile üretilebilirse, nerdeyse ithalata 50 milyon TL ödemek zorunda kalmayız” dedi.
Kaba yem üretiminde kullanılan atık suyun haftalık olarak analiz yapılması gerektiğini ifade eden Uluçam, “Bu atık suları kullanarak hayvancının ihtiyacı olan kaba yemi yetiştirip maliyetleri aşağıya çekebiliriz.” diye konuştu.