Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda 2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı görüşülüyor.
2025 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nın geneline ilişkin CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman söz aldı.
-Erhürman
Türkiye Cumhuriyeti ile sanayi alanında imzalanan protokolün Türkiye resmi gazetesinde yayımlandığını ancak KKTC’de henüz yürürlüğe girmediğini kaydetti. Uluslararası anlaşmanın uygulanmasının zorunlu olduğunu vurgulayan Erhürman, yerli sanayicinin Türkiye sanayicisi ile rekabet edemeyeceğini belirtti.
-Amcaoğlu
Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu yerinden söz alarak, ülkeye gelecek yatırımcının ihtiyaç olan alanlarda yatırım yapacağını, ihtiyaç olmayan alanlarda yatırıma izin verilmeyeceğini söyledi.
-Erhürman
Amcaoğlu’nun yanıtı üzerine “Bir senedir neden uyuttun Komite’de bu anlaşmayı?” diye soran Erhürman, kendilerinin de bir senedir bu anlaşmayı düzeltmelerini söylediklerini kaydetti.
Bir ayda 140-150 daire satışı yapan inşaat sektörü temsilcilerinin satışlarının düştüğünü belirten Erhürman, yabancılara mülk satışının düzenlenmesini üç yıldır talep etmelerine rağmen Hükümetin bu alanda getirdiği düzenlemeye “hayır” dediklerini ifade etti. Hazırlanan yasanın sektörü salladığını kaydeden Erhürman, düzenleme yapılırken sektörün ihtiyaçlarının da dikkate alınması gerektiğini söyledi.
Taşınmaz Mal Komisyonu Yasası’nın genel gerekçesini okuyan Erhürman, buna göre bir düzenleme yapılması halinde inşaat sektörünün ayaklarının yere basacağını kaydetti.
Güney Kıbrıs’tan Kuzey Kıbrıs’a geçişin yüzde 11 azaldığını belirten Erhürman, “Black Friday size her şeyi gösterdi.” dedi.
“Ekonominin tüm bacakları aynı anda çöküş sürecindedir.” diyen Erhürman, bütün alanlarda gelir kaybı olduğunu vurguladı.
Sivil Havacılık’ta yapılacak grevin yasa gücünde kararnameyle ertelenmesine değinen Erhürman, grevin iki kere ertelenebileceğini hatırlatarak “Memlekette hiçbir şeyin hukuk güvenliğini bırakmadınız.” ifadelerini kullandı.
-Barçın
CTP milletvekili Devrim Barçın da bütçe üzerine söz alarak, KKTC tarihinin en büyük bütçe açığı ile karşı karşıya olunduğunu söyledi.
2023 -2024 yıllarında bütçe açığının toplam ödeneklerin yüzde 8 buçuğu olduğunu aktaran Barçın, bu yılki bütçede ödeneklerin yüzde 13.35’inin bütçe açığı olduğunu anlattı. Bütçede kamusal altyapıya ödenek de ayrılmadığını belirten Barçın, “Yol yok, okul yok, hastane yok, bütçe açığı yüzde 13.35” dedi.
Bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3 buçuğunu geçemeyeceğini kaydeden Barçın, geçmesi halinde aşırı açık düzeltme tedbirlerinin alınması gerektiğini söyledi ve Hükümet’in ne gibi tedbirler alacağını sordu.
Hükümetin hayat pahalılığının maaşlara yansımasını kesme yönünde çalışmalar yaptığını kaydeden Barçın, yapılan yasaların bile gelirleri azalttığını söyledi, örnek verdi.
Bütçe açığının 10 ayda 5 milyar 678 milyon TL’ye dayandığını söyleyen Barçın, açığı halkın cebinden ödediğini belirtti. “Böyle bütçe disiplini olmaz.” diyen Barçın, Hükümetin ülkenin geleceğinin kar paylarını bile avans aldığını kaydetti.
Tarihi bütçe açığı ile karşı karşıya kalınan dönemde yasa gücünde kararname ile vergi affı çıkarılmasını ve affın süresinin uzatılmasını eleştiren Barçın, bu kararnamelerin sipariş ile yapıldığını, af çıktıktan sonra vergi gelirlerinin düştüğünü ifade etti.
Anayasa gereği bütçenin en geç 31 Ekim’de Meclis’e gelmesi gerektiğini belirten Barçın, bugün hala yerel yönetimlerin bütçelerinin hazır olmadığını söyledi.
Barçın, bütçenin hazırlanmasında enflasyon öngörüsünün çok önemli olduğunu ancak bu bütçenin hazırlanmasında gerçek verilerle çalışılmadığını kaydetti.
-Şahiner
Ardından söz alan CTP milletvekili Salahi Şahiner, 2025’te hükümetin ektiğini biçeceğini söyledi ve 2025 bütçesinin hükümetin kırıklarla dolu karnesi olarak değerlendirdi. Şahiner, 2024’te verilen sözlerin yerine getirilmediğini ve bunun 2025’te arşa ereceğini savundu.
Kamusal hizmetler konusundaki aksaklıklarla yüzleşilmesi gerektiğini söyleyen Şahiner, kamusal hizmetlerin istenilen düzeyde olmamasının Maliye’ye yansımasından bahsetti.
Üretim sektörlerinin durumunun 2025 yılına damgasını vuracağını, herkesin bu sektörlerden kaçmak istediğini belirten Şahiner, üreticinin 2025’te sokakları, meydanları boş bırakmayacağı öngörüsünü dile getirdi. Şahiner, yerli üretimdeki fiyat artışını engellemenin yolunun üretmek olduğunu da vurguladı.
Kalecik 3 sözleşmesinden bahseden Şahiner, bir yıl içinde ilgili şirkete fazladan ödenen para ile gerekli yatırımların yapılabileceğini anlattı.
Şahiner, enflasyon ile mücadelenin İstatistik Kurumu’nun verilerine “ayar çekmekle” olmayacağını vurgulayarak verilere dokunulmaması, doğru verilerle çalışılması gerektiğini söyledi.
Bütçe açığının 18 milyar TL’nin çok üzerinde olduğunu ve bunun yıl içinde görüleceğini ifade eden Şahiner, açığı kapatmak için toplumu gerecek adımlarla açığın kapatılması yoluna gidileceğini anlattı.
-Şahali
CTP milletvekili Erkut Şahali ise, 2025 yılı bütçesinde gelir artırıcı herhangi bir tedbirin olmadığını, gelir artırıcı tek önlemin halkın cebinden olduğunu kaydetti. Şahali, bütçenin enflasyon beklentisinin yüzde 35 civarında olduğunu, bu rakamın “tıraşlanmış” olduğunu da söyledi.
İzaz, ikram, temsil giderlerinin 2025 bütçesindeki artışına dikkati çeken Şahali, bu artışı eleştirdi ve seçim olacağının işareti olarak değerlendirdi.
Komite çalışmalarında gözlemlediğinin hükümetin ülkeyi yönetecek kabiliyette olmadığı yönünde olduğunu kaydeden Şahali, 2025 yılının bu duruma son verme yılı olacağını kaydetti.