Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımayan Türkmenistan; Kazakistan’ın ve Özbekistan’ın ardından Güney Kıbrıs Rum Yönetimi nezdinde ilk kez büyükelçi atadı. Cumhuriyet’e konuşan Kıbrıs Türkü Prof. Dr. Soyalp Tamçelik, “GKRY’yi tanımayan diğer Türk Cumhuriyetlerinin de ileride tanıması pek muhtemeldir. Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile ikili ilişkilerde bulunması ve diplomatik misyon ataması Türkiye’nin KKTC’yi tanıma çağrılarını değersizleştirdi” dedi.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi Kazakistan ve Özbekistan’ın Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ni (GKRY) resmen tanıyıp büyükelçi atamasının ardından bu sefer de TDT’de gözlemci üye statüsünde bulunan Türkmenistan GKRY’ne büyükelçi atadı. Ankara’nın TDT içindeki yoğun çabalarına karşın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) tanımamakta direnen Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile ilişkilerini geliştirmesi dikkat çekti. Mevcut yönetimin muhalefet tarafından yetersiz bulunan ‘Kıbrıs politikası’ yeni bir çatlak doğurdu. GKRY Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos, Türkmenistan Büyükelçisi Toli Komekov’u kabulünde yaptığı açıklamada atamayı, ‘ikili ilişkilerin geliştirilmesi yolunda önemli bir aşama’ olarak değerlendirdi.
‘ULUSAL ÇIKARLAR’
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Kıbrıs Türkü Prof. Dr. Soyalp Tamçelik konuya ilişkin Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, “Böylece Türk Cumhuriyetlerinden üçü, GKRY ile diplomatik ilişki tesis ederek KKTC’yi tanımadığını tescillemiş oldu. GRKY’yle resmi ilişki tesis eden Türk Cumhuriyetleri, Türk Dünyası’nın ortak meselelerinden ziyade kendi ulusal çıkarlarına önem verdiklerini gösterdiler. GKRY’yi tanımayan diğer Türk Cumhuriyetlerinin de ileride tanıması pek muhtemeldir” dedi.
KAZAKİSTAN’IN TAVRI ‘KABUL EDİLEMEZ’
Söz konusu ülkelerin politik çıkarlarını öne çıkarmalarının, uluslararası toplumla işbirliği yapıp; enerji, finans, yatırım ve benzeri konularda dış etkilere açık olmalarının onları GKRY’ni tanımaya sevk ettiğini belirten Tamçelik, “Türk Cumhuriyetleri, KKTC’yi tanımakla ödeyecekleri bedeli GKRY’yi tanımayarak ödemek istememektedirler. Ancak Kazakistan’ın GKRY’ye atadığı Büyükelçi Nikolay Zhumakanov’un Rumların savunduğu tezlere destek vermesi ve ‘Kazakistan, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin uluslararası alanda tanınan sınırları içindeki egemenliğini ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla desteklemektedir’ demesi de kabul edilemez” diye konuştu.
‘ÇIKAR İLİŞKİSİNDEN FAZLASI’
Tamçelik, “Türk Cumhuriyetlerinin GKRY ile ikili ilişkilerde bulunması ve diplomatik misyon ataması Türkiye’nin KKTC’yi tanıma çağrılarını değersizleştirdi. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’de (BM) 3 dönem boyunca KKTC’nin tanınması için çağrıda bulunmasından sonra Türkmenistan’ın buna itibar etmeyerek GKRY’ye büyükelçi ataması KKTC’den ziyade Türkiye’ye, Türk tezlerine ve çıkarlarına karşı durduğunu gösterdi” ifadelerini kullandı. Türk Cumhuriyetlerinin GKRY’ni tanımasının basit bir çıkar ilişkisi veya hukuki bir işlemden daha fazlası olduğunu vurgulayan Tamçelik, “GKRY’nin tanınması demek Kıbrıs Adası özelinde Türk tarafının varlığına, Türkiye’nin ulusal çıkarlarına, deniz yetki alanlarının paylaşımına, hidrokarbon kaynaklarının çıkartılmasına, Doğu Akdeniz’deki haklarına ve bölgedeki dengelere karşı durmak demektir. Görüleceği gibi bu eylem, salt bir tanıma ve tanımama meselesi değildir” değerlendirmesinde bulundu.