Atatürk’ün Pera Palas’ta kullandığıodası kendisine ait birçok eşya ilebirlikte üzerine işlenen ilgi çekicisembollerle dikkat çeken iki halıyayer veriyor. Atatürk’ün ölümündendokuz yıl önce bir Hint mihracesi tarafındankendisine getirilen halılar onun ölümtarihi üzerine ilginçöngörüler içeriyor.
Bugüne kadar zamanzaman kamuoyunungündemine gelen ancakbütünlüklü bir anlatınında var olmadığı halılar,denilene göre Atatürkile görüşmek isteyenbir Hintli mihracetarafından hazırlanmış.Bunun nedeni de sözkonusu kişinin Atatürk’ünkendisiyle görüşmeyikabul etmesindenduyduğu mutluluk.
Ancak Atatürk’ünKurtuluş Savaşı sırasındaHintli Müslümanlar ile yakın ilişkileri olduğuve Türk zaferinin Hindistan’ın bağımsızlığıiçin güç verici bir gelişme olduğu bilinse debu kişinin kimliği ve niye Gazi ile görüşmekistediği, ne konuştukları bugüne kadar birbilinmez olarak kaldı.Pera Palas’ın 101 numaralı odasında yer alanhalılar ilgili bilinmesi gereken bir not yalnızcaonun ölüm tarihine ışık tutan sembollerinişlendiği halıya yönelik anlatının kayıtlıolduğudur. Dolayısıyla diğer halıdaki sembollerihem bu halı ile karşılaştırarak hem de mitolojikbilgilerden yararlanarak okuyabiliriz.
Bu halılar, taşıdıkları anlam bilinmediğindenve üzerlerindeki semboller pek dikkatçekmediğinden odanın bir köşesinde 1938’ekadar beklemiştir. Atatürk’ün vefatıyla birlikte ilgi çekmeyebaşlayan halılarAtatürk’ün ölümzamanına ilişkinilgi çekici ayrıntılariçeriyor.
HALIDAKİ SEMBOLLER
Halıda bir saat dikkat çeker. Bu saatte akrep9’u, yelkovan ise 7’yi işaret eder. Atatürk’ünkalbi dokuzu beş geçe dursa da beyinölümünün dokuzu yedi geçe olduğubelirtilir.
Halı, Hint mitolojisine görekötü bir gelişmeyi temsil edecekbiçimde burnu aşağıya doğru veiçe dönük duran fil figürleriylebezelidir. Saatin sol ve sağüst köşesinde yer alan iki ankakuşu, kanatları kapalı bir biçimdedurmaktadır. Bu sembol, özgürlüğünkısıtlanması ve hüzün anlamı taşır.Bir başka ilgi figür ise saat işlemesinin hemenaltında halının ortasına doğru işlenmiş 10adet şamdan. Bu şamdanların kasımın 10’unu simgelediğini düşünebilirsiniz. Halıya işlenenbir başka simge ise Hindistan’da yetişen ve çoknadir bulunan bir böceğin kabuğu. Bu böcek deölümü simgeler.Halıda yer alan kasımpatı çiçeği, hüzünleilişkilendirilir. Birçok kültürde ölüm çiçeğiolarak bilinen kasımpatı, cenaze törenlerindesıklıkla tercih edilir ve isminden anlaşılacağıüzere kasım ayında açar.Diğer halıda ise ilk halıda ortaya çıkanhüznün yerini insanın içine huzur verensimgelerin aldığını söyleyebiliriz.Öncelikli dikkat çeken ayrıntı,yeniden doğuşu simgeleyenanka kuşlarının kanatlarının buhalıda açılmış olması. Bu da Hintmitolojisinin önemli bir parçasıolan “sonsuz yaşam”a atıf yapıyor.Bunun isterseniz Atatürk’ün“Benim naçiz vücudum elbet bir güntoprak olacaktır ancak Türkiye Cumhuriyetiilelebet payidar kalacaktır” sözü eşliğindeanlamlandırabilirsiniz veya Hint mitolojisineözgü yeniden doğuş inancı ile okuyabilirsiniz.Seçim sizin.
"BUNLAR BİZEDEVREDİLEN HIKÂYELER"
Pera Palas Oteli Müdürü Murat Etiu Pera Palas’ın Atatürk’ün yaşamındakiyerini sizden de dinleyebilir miyiz?
Otelimizdeki oda kendisine ait birmüze-oda. Biz de anmalarımızı bütünpersonelimiz ve katılmak isteyenyurttaşlarımız ile beraber buradayapıyoruz. Atatürk 1917-1926 yıllarıarasında defalarca otelimizde kalmıştır.Bize de bu mirası, eşyaları bırakmıştır.
Odanın ve eşyaların muhafazaedilmesi yıllar içinde nasıl sağlandı?
1981’de otelin o dönemki sahibi rahmetliHasan Süzer, odayı Atatürk’e ithafen birmüze yapmaya karar veriyor. O gündenbu yana halka açık bir müze olarakkullanılıyor. 10 yıl önce Demet SabancıÇetindoğan ve Cengiz Çetindoğantarafından bir özel müze konumunagetirildi. O günden bu yana özel müzekonumunda misafirleri ağırlıyor.
Buraya gelenler Atatürk hakkındaneler görebilir?
Özel eşyaları, Atatürk’e hediye edilenhalılar, hiper gerçekçi silikonheykelimiz var.u Bu odada en çok ilgi çeken nesnelerde sanırım aynı anda gelen iki halı.Evet, bu halı Hintli bir mihracetarafından Atatürk’e ölümünden dokuzyıl önce hediye ediliyor. Çok sonrafarkına varılan birtakım semboller var.Örneğin üzerindeki saat dokuzu yedigeçeyi işaret ediyor ki bu da Atatürk’ünbeyin ölümünün saati. Ayrıca 10 adetmum bulunuyor ve altında da kasımpatıçiçekleri. Tüm bunların da 10 Kasım’ı veölüm saatini gösterdiği söylenir.
Bu sembollerin anlamları nasıl açığaçıktı?
Bunlar bize de çok önceden devredilenhikâyeler…