Ankara Roketsan’da yazılım mühendisi olarak çalışan Yusuf Serdar Yücel’in evinde ölü bulunmasına ilişkin yürütülen soruşturmada, Adli Tıp Kurumu tarafından hazırlanan rapor dosyaya girdi. Rapora göre Yücel’in, ‘sodyum nitrat’ zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybettiği kesinleşti. Peki, Sodyum nitrat nedir? Sodyum nitrat tehlikeli mi? Sodyum nitrat kullanım alanları
SODYUM NİTRAT NEDİR?
Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.
Sodyum nitrat gıda katkısı ve gübrelerde, piroteknik malzeme olarak, sis bombasının içeriğinde, katı roket itici yakıtı olarak kullanıldığı gibi, cam ve seramik sektöründe de kullanılır. Bileşik bu amaçlar için kullanılmak için Şili'de bulunan geniş güherçile yataklarından çok miktarda çıkarılmaktadır.
SODYUM NİTRAT KULLANIM ALANLARI
Sodyum nitrat, damıtma yoluyla, nitrik asit üretmek için sülfürik asit ile birleştirilebilir. Daha az ayrışma için ihtiyaç duyulan düşük sıcaklık, damıtmada daha düşük basınç uygulanarak sağlanır. Amatör altın arıtıcıları, altın ve diğer metalleri çözen hibrit bir kral suyu yapmak için sodyum nitrat kullanır.
Daha az yaygın olan uygulamalar arasında havai fişeklerde oksitleyici, karabarutta yaygın olarak kullanılan potasyum nitratın yerine ve ani soğuk paketlerde bileşen olarak bulunur. Sodyum nitrat, ısı depolama ve daha yakın zamanda güneş enerjisi santrallerinde ısı aktarımı için potasyum nitrat ve kalsiyum nitrat ile birlikte kullanılır. Andasol Güneş Enerjili Elektrik Santrali ve Arşimet projesi gibi prototip tesislerde enerji depolama malzemesi olarak sodyum nitrat, kalsiyum nitrat ve potasyum nitrat karışımı kullanılır.
Sodyum nitrat bazen karbon dozajlama tekniklerini kullanan deniz akvaryumcuları tarafından da kullanılır. Sudaki nitrat seviyelerini artırmak ve bakteri üremesini teşvik etmek için kullanılır. Bitkilerin büyümesi için gerekli olan nitrojen kaynağı olarak tarımda yaygın şekilde kullanılır. Toprağa eklenen sodyum nitrat, bitkiler tarafından kolayca emilir ve verimi artırır.
Sodyum nitrat ayrıca tütsülenmiş et ve kümes hayvanlarında koruyucu ve renk sabitleyici olarak kullanılan bir gıda katkısıdır. Kimyasal madde olarak kullanıldığında, göz ve cilt ile temasından kaçınılmalı, uygun koruyucu ekipman kullanılmalıdır.