Kocaeli’nin Başiskele ile İzmit ilçeleri arasındaki Salim Dervişoğlu Caddesi’nde yer alan Kilezdere Kemer Köprüsü, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilen önemli bir eser olarak dikkat çekiyor. Mimari detayları ve ticari hareketliliğe katkısıyla öne çıkan köprü, III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan’a yakınlığıyla bilinen Canfeda Hatun tarafından yaptırıldı. Köprü, adını Yuvacık Barajı’na su sağlayan ve halk arasında "Kilezdere" olarak bilinen Kirazdere’den alıyor.
ORİJİNAL YERİNDEN 50 METRE İLERİYE TAŞINDI
1998 yılında İzmit kent içi demiryolu çalışmaları sırasında köprü orijinal yerinden sökülerek yaklaşık 50 metre ileriye taşındı. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan Kilezdere Kemer Köprüsü, mimari yapısı ve tarihi önemiyle ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
Araştırmacı-yazar Emin Öztürk, köprünün geçmişi hakkında bilgi vererek, “Kilezdere Kemer Köprüsü, Osmanlı sarayında Kethüda unvanıyla bilinen ve haremde önemli görevler üstlenen Canfeda Hatun tarafından yaptırıldı. Canfeda Hatun, hayır işlerine destek veren biri olarak, İstanbul ve İzmit’te bu köprü gibi birçok eser bırakmıştır,” dedi.
TİCARİ HAREKETLİLİĞE BÜYÜK KATKI SAĞLADI
Köprünün döneminde ticari hareketliliğe önemli katkılar sağladığını belirten Öztürk, "Halk arasında 'Kemer Köprü' olarak bilinen bu yapı, Osmanlı dönemi ticaret yollarının bir parçası olarak öne çıkıyordu. Ünlü minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh’un çizimlerinde de 3 büyük ve 6 küçük gözlü olarak yer alan köprü, bu minyatürler sayesinde görsel bir belge olarak günümüze taşınmıştır," ifadelerini kullandı.
DAYANIKLILIK İÇİN YAPISAL FARKLILIKLAR
Köprünün gözlerinin yükseklik ve genişlik bakımından farklılık gösterdiğine dikkat çeken Öztürk, “Bu yapısal detaylar köprünün dayanıklılığını artırmak ve altından geçen akıntının hızına göre suyun yönlendirilmesini sağlamak için yapılmış. Köprünün üst kısmı 57 metre uzunluğunda ve 5 metre genişliğinde, bu da o dönemde araç ve yaya geçişleri için yeterli genişlikte olduğunu gösteriyor,” dedi.
Emin Öztürk, 1998 yılında yapılan taşınma işlemi sonrası günümüzde araç trafiğine kapalı olan Kilezdere Kemer Köprüsü’nün Osmanlı dönemine ait değerli bir miras olarak varlığını sürdürdüğünü ifade etti.