Yüksek enflasyon, artan maliyetler ve düşen alım gücü ekonomi çok yönlü etkilemeye devam ediyor. Her yeni veri bunu ortaya koyuyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) dün yayımladığı güncel “Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri Haber Bülteni”ne göre Temmuz 2024’te, geçen yılın aynı ayına kıyasla kurulan şirket sayısı yüzde 4.2 artışla 9 bin 713, kapanan şirket sayısı yüzde 39.8 artışla 2 bin 889 ve tasfiye edilen şirket sayısı yüzde 10.6 artışla 2 bin 902 adet oldu. Yılın ilk yedi ayında ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla kurulan şirket sayısı yüzde 14.5 düşüşle 62 bin 389 adet olurken kapanan şirket sayısı yüzde 28.3 artışla 14 bin 828, tasfiye edilen şirket sayısı yüzde 3.8 artışla 15 bin 77 adede yükseldi.
Sonuçları yorumlayan isimlerden Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, ekonomi yönetiminin sıkılaştırma politikaları çerçevesinde faizlerin yükseldiğini anımsatarak “Bazı firmalar işi bırakma noktasına geldi. En önemli sorunlardan biri çalışan maliyetlerinin çok artması. İnsanların alım gücünün düşmesinin de etkisiyle işler azaldı. Dolayısıyla girişimciler cebinden para koyarak işleri devam ettirmek istemiyor. Bu nedenle kapanışların biraz daha hızlı arttığı bir dönem yaşıyoruz” dedi.
FAİZ VE ‘ZOMBİLER’
Ayrıca geçmişte de enflasyon mücadele dönemlerinde kapanmalar olduğunu anımsatan Zeytinoğlu, şu çağrıyı yaptı: “Firmalarımızın ayakta durabilmesi önemli. KOBİ’lerin hem sayısı çok fazla hem istihdamları çok yüksek. KOBİ’lerin devreden çıkması işsizliğe de yol açacak. Önlem alınmalı.” Türkiye’deki şirketlerin büyük çoğunluğunun borçla çalıştığını belirten Prof. Sadi Uzunoğlu ise şu değerlendirmeyi yaptı: “Kredileri kıstladığınız ve maliyetlerini yükselttiğiniz zaman bu firmalar artık faaliyet gelirleriyle faizlerini bile ödeyemez duruma geliyor. Kısacası yüksek faiz ortamı bu tür şirketleri zombi haline getiriyor. Bu programın kaçınılmaz bir sonucu durgunluk. Programı böyle uyguladığınız sürece, yani sadece talep yönünden olaya bakarsanız durgunluk gelmesi normal. Bu da birçok şirketin piyasayı terk etmesine neden olur. Zaten konkordato talep eden şirket sayısı yedi ayda 1554’e yükseldi.”
165 MİLYAR TAKİPTE
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) güncel haftalık verilerine göre 16 Ağustos (33. hafta) itibarıyla bankaların takipteki ticari ve diğer kredi alacakları 165.4 milyar liraya ulaştı. Bu rakam 2023 yılının sonunda 146.6 milyar lira, geçen yılın aynı haftasında ise 134.9 milyar liraydı. Ayrıca BDDK’nin aylık verilerine göre Haziran 2024 sonu itibarıyla sadece KOBİ’lerin takipteki kredileri 60 milyar liraya ulaştı.