Açılım ve teörle mücadele tartışmalarının hararetle tartışıldığı bir dönemde, Ankara'dan bir terör saldırısı haberi geldi. TUSAŞ tesislerinde silah ve patlama seslerinin duyulduğu bildirildi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, olayın terör saldırısı olduğunu, şehit ve yaralıların bulunduğunu açıkladı.
Peki, TUSAŞ'ın, ulusal savunma sanayiindeki rolü nedir, hangi yerli projeler TUSAŞ bünyesinde geliştirilmiş ve geliştirilmektedir?
TUSAŞ, 28 Haziran 1973 tarihinde, Türkiye’nin savunma sanayiini güçlendirmek ve askeri platformlar geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Ancak asıl ivmesini, 1984 yılında Savunma Sanayii Başkanlığı'nın (SSB) kurulması ve bu kuruma bağlı olarak görev yapmaya başlamasıyla kazanmıştır. İlk aşamada, özellikle ABD ve diğer müttefik ülkelerle birlikte yürütülen projelerle büyümüş, ilerleyen yıllarda ise milli projelere ağırlık vermiştir.
TUSAŞ, sadece Türkiye’de değil, uluslararası arenada da etkin bir oyuncudur. Pek çok global savunma ve havacılık şirketiyle işbirlikleri ve ortak projelerde yer almış, yüksek teknoloji gerektiren projelerde önemli rol üstlenmiştir.
BAŞLICA ULUSLARARASI PROJELER
F-16 Savaş Uçağı Üretimi: TUSAŞ, ABD ile işbirliği içinde, F-16 savaş uçaklarının lisans altında üretimini gerçekleştirmiştir. Bu projede büyük bir montaj ve modernizasyon kapasitesine sahip olan şirket, Türkiye'nin hava kuvvetleri envanterindeki F-16’ların büyük bir kısmını üretmiş ve geliştirmiştir. Ayrıca, bu uçakların modernizasyon süreçlerini yürütmeye devam etmektedir.
A400M Atlas Uçağı Projesi: Airbus tarafından yürütülen A400M askeri nakliye uçağı projesinde de TUSAŞ, önemli bir tedarikçi ve iş ortağı olarak yer almaktadır. Uçağın bazı kritik bileşenlerinin üretimi ve geliştirilmesi TUSAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu proje, Türkiye’nin Avrupa savunma sanayi ile entegrasyonunu sağlaması açısından da önemli bir adımdır.
JSF (Joint Strike Fighter) / F-35 Programı: TUSAŞ, F-35 savaş uçağı programında önemli tedarikçilerden biri olarak yer almıştır. Uçağın çeşitli yapısal parçalarının üretimi ve mühendislik hizmetleri, TUSAŞ tarafından sağlanmıştır. Ancak, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasıyla bu projedeki yerini kaybetmiştir.
Boeing ve Airbus Ortaklıkları: TUSAŞ, Boeing ve Airbus gibi dünya havacılık devleriyle stratejik ortaklıklar kurmuş ve bu firmaların uçaklarına çeşitli parçalar ve alt sistemler üretmiştir. Airbus A320, A350 ve Boeing 737, 787 gibi uçaklar için parça üretimi yaparak, küresel havacılık sektöründe önemli bir yer edinmiştir.
TUSAŞ'IN YÜRÜTTÜĞÜ YERLİ PROJELER
TUSAŞ, uluslararası projelerin yanı sıra Türkiye’nin savunma sanayii açısından son derece kritik olan milli projelerde de başrol oynamaktadır. Bu projeler, Türkiye'nin savunma bağımsızlığını artırma ve yerli teknolojiler geliştirme hedeflerinin bir parçasıdır.
Milli Muharip Uçak (MMU): Türkiye'nin 5. nesil savaş uçağı olan Milli Muharip Uçak (MMU) projesi, TUSAŞ tarafından yürütülmektedir. Bu proje, Türkiye’nin kendi savaş uçağını üretme hedefinin bir parçası olup, dünya savunma sanayiinde Türkiye’yi bir adım öne taşıyacak bir hamledir. MMU, yüksek teknolojili radar, süpersonik hız, düşük radar izi ve ileri seviye silah sistemleri ile donatılacak.
ANKA İnsansız Hava Aracı (İHA): TUSAŞ’ın bir diğer milli projesi ise ANKA İHA sistemidir. Bu proje, Türkiye’nin insansız hava araçları alanında bölgesel bir güç haline gelmesinde kritik bir rol oynamıştır. ANKA, keşif, gözetleme, hedef tespiti ve imha gibi görevleri başarıyla yerine getiren bir platformdur ve şu anda aktif olarak Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunmaktadır.
HÜRJET Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı: TUSAŞ, Türkiye’nin ilk jet eğitim ve hafif taarruz uçağı olan HÜRJET'i geliştirmektedir. Bu proje, Türkiye’nin askeri eğitim uçaklarında dışa bağımlılığını azaltacak ve ileride uluslararası pazarda rekabet edebilecek bir ürün olarak öne çıkmaktadır.
ATAK Helikopteri: TUSAŞ’ın milli üretimi olan T-129 ATAK Taarruz Helikopteri, Türkiye’nin kara kuvvetlerinin envanterinde aktif olarak yer alan en önemli platformlardan biridir. Hem taarruz hem de keşif görevlerinde kullanılan ATAK helikopteri, Türkiye’nin modern savaş gücüne önemli bir katkı sağlamaktadır.
GÖKBEY Genel Maksat Helikopteri: Türkiye’nin genel maksat helikopteri ihtiyacını karşılamak amacıyla TUSAŞ tarafından geliştirilen GÖKBEY, tamamen yerli ve milli imkânlarla üretilmiştir. Askeri ve sivil kullanım alanlarına sahip olan GÖKBEY, Türkiye’nin havacılıkta kendine yeterliliğini artıran projelerden biridir.
TUSAŞ'IN TÜRK SAVUNMA SANAYİİ İÇİN ÖNEMİ
TUSAŞ, Türk savunma sanayiinde yerli ve milli projelerin yürütülmesinde kilit bir aktördür. Türkiye’nin kendi silah sistemlerini üretme ve teknolojik bağımsızlığını sağlama stratejisinin merkezinde yer alır. TUSAŞ'ın geliştirdiği projeler sayesinde Türkiye, birçok kritik alanda dışa bağımlılığını azaltmış, aynı zamanda savunma ihracatında da büyük ilerlemeler kaydetmiştir.
Özellikle Milli Muharip Uçak, ANKA İHA, ATAK ve HÜRJET gibi projeler, Türkiye’nin savunma teknolojilerinde bir üst lige çıkmasına yardımcı olmuştur. Bu projeler sayesinde Türkiye, hem bölgesinde hem de küresel ölçekte askeri gücünü artırmaktadır.
TUSAŞ, Türkiye'nin hem askeri hem de ekonomik stratejilerinde kilit bir role sahiptir.
Şirketin stratejik önemi şu faktörlerle öne çıkmaktadır:
Savunma Bağımsızlığı: TUSAŞ, Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltan projeler geliştirerek, ülkenin ulusal güvenliğini sağlamaktadır. Özellikle insansız hava araçları, savaş uçakları ve helikopter projeleriyle Türkiye, kendine yeten bir savunma gücü haline gelmektedir.
Teknoloji Transferi: TUSAŞ’ın uluslararası projelerdeki ortaklıkları ve işbirlikleri, Türkiye’ye ileri teknoloji transferi sağlamaktadır. Bu teknoloji, milli projelerde de kullanılmakta ve yerli üretim kapasitesi artırılmaktadır.
Bölgesel Güç Dengesi: Türkiye, TUSAŞ’ın geliştirdiği ileri teknoloji ürünleriyle bölgesel askeri güç dengesinde öne çıkmaktadır. Özellikle insansız hava araçları ve taarruz helikopterleri, Türkiye’nin çevresindeki askeri operasyonlarda büyük bir stratejik avantaj sağlamaktadır.