ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, ‘Trump ile çatışmadan kaçınma’ tavsiyesinde bulunmasının ‘anlamlı’ olduğunu söyleyen uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Ali Tekin, “Büyükelçi Barrack’ın Türkiye ile ilişkileri yoluna koyması ancak Trump’ın dikkatini çekebilmesine ve onu tepeden inme politika değişiklikleri yapmaya ikna etmesine bağlı. Trump’tan sonraki kademelerde Türkiye ile ilişkilerin iyileşmesini savunanlar yok denecek kadar az görünüyor. Türkiye artık bir liberal demokrasi olarak değil, ‘ideolojik’ bir devlet olarak değerlendiriliyor” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni Ankara Büyükelçisi ve yakın dostu emlak zengini Tom Barrack, Lübnan asıllı dedesinin ‘Osmanlı’ kökenini ön plana çıkarırken, Türkiye’ye İran, Rusya ve ekonomi başta olmak üzere bir dizi mesaj verdi. Aynı zamanda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ‘Trump ile çatışmadan kaçınmayı’ öneren Barrack’ın diplomasi geçmişi olmadığı için Türkiye’de nasıl bir performans sergileyeceği merak ediliyor. Barrack’ın Büyükelçilik dönemindeki ABD-Türkiye ilişkilerinin geleceği ve İsrail gerilimine yönelik Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Ali Tekin, Barrack’ın ‘konulara bir ölçüde hakim olduğuna ancak çok derin fikirlere’ sahip olmadığına işaret ederek, Barrack’ın Senato’daki onay sürecinde yaptığı açıklamalardan ‘asıl patron Trump, ben onun görüşlerini yaşama geçireceğim’ mesajı verdiğini, ana gündeminin Çin, İran ve Rusya karşıtı politikalar izlemek olduğunu söyledi.
İRAN’A SALDIRI RİSKİ
Trump yönetiminin İsrail ile eşgüdüm içinde İran’ın bölgedeki etkisini minimize etmenin ötesinde Tahran’ın nükleer silah sahibi olmasını engellemeye de kararlı olduğunu belirten Tekin, “ABD-İsrail bloku İran eğer mevcut politikalarını sürdürürse askeri bir saldırı düzenleyebilir. İran ile diplomatik girişimler sonuç vermezse, Netanyahu’nun zaten uzun zamandır savunduğu askeri saldırı seçeneği öne çıkacaktır. Türkiye İran’a yönelik İsrail politikalarına mesafeli. Diğer yandan Türkiye’nin İran’ın nükleer güç haline gelmesinden endişe duyacağını da akılda tutmakta yarar var. İran’ın nükleer güç haline gelmesi Ortadoğu’da önemli stratejik değişimlere yol açacaktır. Bazıları Türkiye’nin de aleyhine olmak üzere” dedi.
‘TRUMP’I İKNA ETMESİNE BAĞLI’
Trump yönetiminde yer alan üst kademe yetkililerin Türkiye’ye bakış açılarının oldukça ‘soğuk’ olduğunun altını çizen Tekin, Kongre’de ‘Türkiye karşıtlığının tavan’ yaptığını ve bunun sebeplerinden birisinin de ‘Türkiye’nin son yıllarda demokrasiden ve hukukun üstünlüğünden uzaklaştığı’ yönündeki analiz olduğunu vurguladı. Tekin, “Türkiye artık bir liberal demokrasi olarak değil, ‘ideolojik’ bir devlet olarak değerlendiriliyor. Bu çerçevede Büyükelçi Barrack’ın Türkiye ile ilişkileri yoluna koyması ancak Trump’ın dikkatini çekebilmesine ve onu tepeden inme politika değişiklikleri yapmaya ikna etmesine bağlı. Trump’tan sonraki kademelerde Türkiye ile ilişkilerin iyileşmesini savunanlar yok denecek kadar az görünüyor. Bu nedenle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ‘Trump ile çatışmaya girmeme’ tavsiyesinde bulunması anlamlı” diye konuştu.
‘YENİ DÖNÜŞÜME İHTİYAÇ VAR’
Yeni diplomatik ortamda Ankara’nın özellikle İsrail ile ilişkilerinin oldukça önem kazandığını ifade eden Tekin, Türkiye’ye uygulanan CAATSA yaptırımlarının kalkması, F-35 tedarik edilmesi ve F-35 projesine geri dönülmesi konularının içinde aşırıcı İsrail ve Yunanistan lobilerinin bulunduğunu anımsattı. Tekin, “İsrail diğer yandan Türkiye’nin Suriye’ye yönelik SDG/YPG ile ilgili taleplerine, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması yönündeki girişimlerine, Suriye’de birkaç askeri üsse konuşlanma isteğine Trump yönetiminde kazandığı gücü de kullanarak karşı çıkıyor. Bu sorunlardan birkaçı zaman içinde çözüme kavuşabilir ancak topyekun bir çözüm ya da Türkiye’yi yeterince memnun edecek çözümler mümkün gözükmüyor. Sıkıştığı dar alandan çıkabilmesi için Türk dış politikasının bir dönüşüme ihtiyacı var. Bu ihtiyaç, bir iç dönüşümü de zorunlu kılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
