1 Kasım tarihi Türk Aydınlanma Devrimi için önemli adımların atıldığı bir tarih. 1 Kasım, saltanatın kaldırılması ve Harf Devrimi’nin yıldönümü olması açısından sembolik bir tarih. Diplomasi tarihçisi Doç. Dr. Hüner Tuncer, saltanatın kaldırılması Mustafa Kemal’in girişimiyle yaşandığını vurgulayarak, “Yakın arkadaşları Rauf Orbay ve Kazım Karabekir saltanatlığın lağvedilmesine karşıydı. Cumhuriyetin ilanı, tamamen Mustafa Kemal’in eseridir. Bunları uygulayanlar arkadaşlarıdır ama nasıl yapılacağı talimatını veren Mustafa Kemal’dir. Arkadaşları bu devrimleri yapacak bilgi ve kültüre sahip değildi. Atatürk’ü küçültmek için ‘Atatürk ve silah arkadaşları’ ifadesi oluşturuldu. Bu yanlış bir ifadedir. Mustafa Kemal, devrimde yalnız kalmıştır” ifadelerini kullandı.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet’in kurması amacını, “Atatürk, Türk ulusunun Sanayi Devrim’ini kaçırması nedeniyle Avrupa ile arasında açılan farkı, Cumhuriyet sayesinde kazandığı modern yurttaşlık haklarıyla kapatmasını hedefliyordu. Bu nedenle Harf Devrimi, Kıyafet Devrimi gibi devrimler hızla yapıldı. Şu anda ise siyaseten verilen tavizler, devrimin kazanımlarını yok edecek seviyeye geldi” dedi.
