Tarih boyunca farklı toplumlar zamanı kendine özgü yöntemlerle ölçmüş ve her bir takvim, o kültürün değerlerini ve inançlarını yansıtmıştır. Bugün dünya genelinde Gregoryen takvim yaygın olarak kullanılsa da, farklı kültürlerin kendine özgü takvimleri zaman algısına benzersiz bir zenginlik katıyor. İşte farklı takvimlerin özellikleri ve bu takvimlere göre hangi yılda olduğumuz....
1. Gregoryen Takvimi (Miladi Takvim)
Bugün dünya genelinde kullanılan Gregoryen takvimi, 1582’de Papa XIII. Gregorius tarafından yürürlüğe girmiştir. Julius Caesar döneminde kullanılan Jülyen takvimindeki sapmaları düzelterek daha hassas bir güneş takvimi oluşturulmuştur. Bu takvimde şu an 2024 yılındayız.
2. Jülyen Takvimi
Jülyen takvimi, M.Ö. 45 yılında Julius Caesar tarafından geliştirilen ve güneş yılına dayalı bir takvimdir. Ancak, yılda 11 dakikalık bir hata ile zamanla günlerin kayması yaşanmıştır. 1582’de Gregoryen takviminin kabulüyle birlikte Avrupa’da yerini yavaşça bıraksa da, bazı Ortodoks kiliselerinde dini takvim olarak hala kullanılmaktadır. Jülyen takvimine göre şu anda 2777 yılındayız.
3. Maya Takvimi: Efsaneler ve Astronomiyle Harmanlanmış
Maya takvimi, iki ana döngüye (Tzolkin ve Haab) dayanan karmaşık bir sistemdir. Maya medeniyeti zamanı ölçmek ve dini etkinlikleri düzenlemek için bu takvimi kullanmıştır. Maya uzun sayım takvimine göre şu an 13. Baktun dönemindeyiz; bu döngü, Maya tarihindeki yeni bir çağ olarak kabul edilmektedir.
4. Çin Takvimi: Ay ve Güneş Döngülerinin Birleşimi
Lunisolar bir yapıya sahip olan Çin takvimi, hem Ay hem de Güneş döngülerine dayanır ve her yıl bir hayvan burcuyla ilişkilidir. Çin takvimine göre şu an 4722 yılına denk gelmektedir. Çin yeni yılı, her yıl Ocak sonu ya da Şubat başında kutlanır.
5. Hicri Takvim: İslam Dünyasının Zaman Rehberi
Hicri takvim, İslam dünyasında kullanılan ve Hz. Muhammed’in hicretini başlangıç kabul eden bir ay takvimidir. Miladi yıldan yaklaşık 10-11 gün kısa olduğu için dini günler her yıl geri gelir. Hicri takvime göre şu anda 1446 yılı içerisindeyiz.
6. İran Takvimi: Güneş Temelli Detaylı Sistem
İran takvimi, en hassas güneş takvimlerinden biridir ve Nevruz’la (ilkbaharın başlangıcı) yeni yıla başlar. İran ve Afganistan’da kullanılan bu takvime göre şu an 1403 yılındayız.
7. Yahudi Takvimi: Karma Bir Yapı
Yahudi takvimi, ay ve güneş döngülerini bir araya getiren lunisolar bir takvimdir. Yahudi takvimine göre şu anda 5784 yılı içerisindeyiz. Ay döngüsüne dayandığı için belirli yıllarda “artık ay” eklenerek güneş yılına uyum sağlanır.
8. Fransız Cumhuriyet Takvimi: Devrimle Yenilenen Zaman
Fransız Devrimi sonrası kullanılmaya başlanan bu takvim, haftaları 10 güne bölen ve ayları 30 günden oluşan farklı bir sisteme sahipti. Ancak uygulamadaki karmaşık yapısından dolayı sadece 12 yıl kadar kullanımda kalmış ve ardından Gregoryen takvime geri dönülmüştür.
