Queen’s University Belfast liderliğindeki araştırmacılar, NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi ve diğer gelişmiş teleskopları kullanarak büyük bir kara deliğin iki yıldızı nasıl yok ettiğini ortaya koydu. Bu çarpıcı keşif, bilim dünyasında uzun süredir tartışılan iki ayrı olguyu birbirine bağladı.
2019 yılında astronomlar, bir kara deliğe fazla yaklaşan bir yıldızın güçlü kütle çekim kuvvetleri tarafından parçalanmasına tanık olmuştu. Bu olay sonrası, yıldızın kalıntıları kara deliğin etrafında disk şeklinde birikerek “yıldız mezarlığı” oluşturdu. Ancak yeni bulgular, bu diskin genişleyerek başka bir yıldıza veya daha küçük bir kara deliğe çarpmaya başladığını gösterdi. Bu çarpışma, her 48 saatte bir tekrar eden X-ışını patlamalarına yol açıyor.
X-Işını patlamalarıyla gelen büyük keşif
Keşif ekibinin başında yer alan Dr. Matt Nicholl, bu olayı bir dalgıcın suya her girişinde sıçrattığı suya benzeterek, “Yıldızın kara deliğin çevresindeki gaz diskiyle her çarpışması, büyük bir gaz ve X-ışını patlamasına neden oluyor” dedi.
Bu patlamalar, Chandra X-ışını Gözlemevi tarafından kaydedildi ve daha önce sadece ipuçları olan iki gizemi birbirine bağladı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Dr. Dheeraj Pasham, “Bu, kozmik anlamda iki gizemin tek bir keşifte çözülmesi demek,” ifadeleriyle durumu özetledi.
Gelecek araştırmalara ışık tutuyor
Bu keşif, gelecekte kara deliklerin etrafındaki cisimlerin tespiti ve incelenmesi için yeni bir kapı aralıyor. Oxford Üniversitesi'nden Dr. Andrew Mummery, “Bu düzenli patlamaların kaynağını anlamamız, kara deliklerin etrafındaki cisimlerin yaygınlığını ve mesafelerini ölçmemize olanak sağlayacak” dedi.
NASA'nın Chandra programı Marshall Uzay Uçuş Merkezi tarafından yönetilirken, bilimsel operasyonlar Smithsonian Astrofizik Gözlemevi tarafından yürütülüyor. Bu yeni bulgular, gelecekte kara deliklerle ilgili yapılacak araştırmalara da ışık tutacak nitelikte.
