TBMM 1 Ekim’de açılıyor. Cumhur İttifakı’nın ilk gündem maddelerinden biri de “yeni anayasa” çalışması olacak. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un yeniden Meclis’te grubu bulunan partiler ile yeni anayasa sürecine yönelik görüşmeler yürüteceği belirtiliyor ancak yeni bir anayasa için “uzlaşı” şart. Gerek Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri sonrasında gerekse yerel seçimler sonrasında muhalefetin oluşturduğu 6’lı masa “dağıldı.” DEVA ve Gelecek Partisi’nin birleşeceği iddiaları konuşulurken, Gelecek Partisi’nin TBMM’de Saadet Partisi çatısı altında grup faaliyeti devam ediyor. Bu nedenle iki parti arasında “tam bir birleşmenin olmayacağının” altı çizilirken, her iki partinin “Özgür Özel liderliğindeki CHP yönetimiyle yeniden bir araya gelmeyeceği” de ifade ediliyor. Neden olarak da “CHP’nin 6’lı masadaki uzlaşıdan farklı bir siyaset anlayışını belirlediği” dillendiriliyor.
DEVA ve Gelecek Partisi’nde ayrıca iktidar tarafından yürütülecek yeni anayasa sürecinde “nasıl ve ne şekilde yer alacakları, önerilerinin ne derece kabul göreceği” çekincesi de yer alıyor. DEVA Partisi kanadı, yeni anayasa çalışmaları ile ilgili olarak daha önce partinin hazırladığı “Demokrasiye Geçiş Eylem Planı”nı dayanak gösteriyor. Söz konusu çalışma kapsamında, “adil bir yargı sisteminin inşası ve yapılması gerekenler”, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi standartlarında temel hak ve özgürlüklerin Türkiye’de nasıl geliştirileceği, sendikal haklar konusunda atılması gereken adımlar gibi başlıkların yer aldığına işaret edilirken, iktidarın yeni anayasada hazırlama konusunda “diyalog zeminini açık tutacağına” ilişkin çağrılarının olduğunu ancak bu çağrının “ne derece gerçekçi olduğunun yeni anayasa çalışmalarında takınılacak tutumdan anlaşılacağı” kaydediliyor.
‘İLK 4 MADDE’
HÜDA-PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, geçen günlerde anayasanın 4. maddesinin değiştirilmesini istediklerini açıklamıştı. DEVA Partisi yetkilileri ise “anayasanın ilk 4 maddesi ile ilgili bir sorunlarının bulunmadığını” belirtirken, yeni anayasanın ilk 4 madde üzerinden değil “özgürlükler ve temel haklar noktasında tartışılması gerektiğini” savunuyor. Gelecek Partisi de yeni anayasa çalışmaları ile ilgili DEVA Partisi ile “paralel düşünüyor.” Partide iktidarın hazırlanacak yeni anayasada TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin nasıl ve ne şekilde yeni anayasa sürecine katkıda bulunacağı, partilerin görüş ve önerilerinin ne ölçüde ciddiye alınacağının önemli olduğu” vurgulanıyor. “Mevcut anayasanın değiştirilmesi gerektiği ancak hazırlanacak yeni anayasada en öncelikli konunun demokrasi ve anayasal özgürlükler olduğunun” altı çiziliyor.
‘GÜNDEM EKONOMİ OLMALI’
CHP ise yeni anayasa konusunda en başta savunduğu görüşün arkasında duruyor. Türkiye’nin birincil gündeminin “yeni anayasa” değil, “ekonomi olduğuna” dikkat çekilirken, “Türkiye’de yeni anayasa gibi bir sorun yok. Mevcut anayasaya uyulmama gibi bir sorun var. Mevcut anayasaya uyulmazken yeni anayasa yapmanın bir anlamı yok. Önce mevcut anayasaya uyulsun” değerlendirmeleri yapılıyor. İYİ Parti’nin de yeni anayasa konusunda “CHP ile benzer görüşü savunduğu” ifade ediliyor. İYİ Parti’de de “Türkiye’nin asıl gündeminin yeni anayasa değil, ekonomi ağırlıklı olması gerektiğinin” altı çiziliyor. HDP’nin ise yeni anayasa çalışmalarında başta “anadilde eğitim” olmak üzere pek çok talebinin olacağı ileri sürülüyor.
UZLAŞI ŞART, İKTİDARIN VEKİL SAYISI YETMİYOR
İktidarın yeni anayasayı kabul ettirebilmesi için “uzlaşı” şart. AKP’nin TBMM’de 266, MHP’nin ise 50 milletvekili bunuluyor. Anayasanın referanduma (halkoyuna) sunulması için TBMM’de en az 360 milletvekilinin, doğrudan kabul edilebilmesi için de 400 milletvekilinin “evet” oyu gerekiyor. Her iki partinin toplam milletvekili sayısı ise 316. Bu durumda muhalefetin de destek vermesi gerekiyor. Ancak TBMM’de “çok parçalı” muhalefet ile birlikte yeni anayasanın kabul edilmesi bugünkü durum itibarıyla “zor görünüyor.”
