Amerikan finans devlerinin katkısıyla Bitcoin'in fiyatı tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmak üzere.
Grayscale, BlackRock ve Fidelity gibi yatırım bankaları fiyatında yüksek dalgalanmalar görülen bu dijital varlığa milyarlarca dolar yatırım yapıyor.
Son haftalarda bu güçlü kurumlar "Bitcoin balinaları" olarak tanınmaya başladı.
Bunun sebebi sadece 21 milyon adet bitcoin üretilebilecek olması.
Bunun 19 milyonu halihazırda çıkarıldı, ancak çoğu piyasada değil.
Bitocin varlıklarının kimlerde olduğu ise BBC Türkçe'nin haberine yer alıyor.
Habere Bitcoin balinaları olarak bilinen diğer organizasyonlar ya da bireyler kimler?
Servetin bu şekilde el değiştirmesi, aslen merkeziyetsiz bir internet parası olarak tasarlanan kripto değer için ne anlama geliyor?
Doğrudan araştırmalar ve yayımlanan bilgilerden derlenerek oluşturulan aşağıdaki veriler bitcoin'in nasıl dağıldığına dair fikir verebilir. Veriler 29 Şubat sabahına kadar toplandı.
Sonsuza dek kaybolan bitcoinlerin ne kadar olduğuna dair tahminler 3 milyondan başlayıp 6 milyona kadar çıkıyor.
Bitcoinler, kullanıcılar dijital cüzdanlarının detaylarını unuttuğunda kaybolabiliyor çünkü kripto para için "müşteri hizmetleri" sunulmuyor.
James Howells adlı bir kullanıcı Galler'de hard diskini kazayla atıp 8 bin bitcoini kaybettiğini iddia etmişti.
Kaybolan bitcoinlerin bir bölümünü suç amacıyla kullanılmak üzere edinilip dokunulmadan bırakılanlar oluşturuyor.
İngiliz blok zinciri analiz firması Elliptic'teki kripto yatırımcılara göre 3,15 milyon bitcoin 10 yıldan uzun süredir atıl bir şekilde bekliyor.
Bazı analistlere göre beş yıldır yerinde duran bitcoinler de kayıp sayılabilir. Yani bu kayıp yığınına milyonlarca yeni bitcoin eklenebilir.
Kaba tahminle 3,5 milyon bitcoinin kaybolduğu konusunda bir uzlaşı var.
Ancak atıl durumdaki 1,1 milyon kripto paranın Bitcoin'in anonim yaratıcısına ait olma olasılığı da var.
Bu nedenle bu kısmı çıkardığımızda temkinli bir hesaplamayla bütün bitcoinlerin yüzde 11'ine denk gelen 2,4 milyonun kaybolduğu söylenebilir.
Kripto para piyasaları
Kripto para piyasaları kullanıcılar için banka görevi görüyor.
Dolar ya da TL gibi geleneksel paralar bu piyasalarda Bitcoin ve diğer dijital paraların alımı için kullanılabiliyor.
Norveç merkezli kripto para araştırma şirketi K33'e göre piyasalardaki serbest ya da müşterilere ait bitcoin miktarı 2,3 milyon.
Dünyanın en büyük kripto para borsası Binance'in 550 bin Bitcoin'i olduğu tahmin ediliyor.
Onu Bitfinex (403 bin ), Coinbase (386 bin), Robinhood (146 bin) ve OKX (126 bin) takip ediyor. Tüm bitcoinlerin yaklaşık yüzde 11'inin borsalarda olduğu düşünülüyor.
Kripto paralarınızı borsada bırakmak bazen sorunlara yol açabiliyor.
Örneğin FTX borsası çöktüğünde müşterileri yatırımlarına erişememişti.
Bazı sadelik yanlısı yatırımcılar, geleneksel borsalara bel bağlamanın bitcoin'in kuruluş felsefesine aykırı olduğunu savunuyor.
Madencilikle çıkarılacak olanlar
Bitcoin'in tasarımı sadece 21 milyon adet üretilmesine izin veriyor.
Her bir kripto para dünya çapında bir bilgisayar ağı üzerinden çıkarılabiliyor. Çoğu büyük bitcoin madenciliği şirketlerinin elindeki bu bilgisayarlar muhasebeciler gibi davranarak Bitcoin işlemlerinin kaydını tutuyor.
Bunun karşılığında otomatikman Bitcoin'le ödüllendiriliyorlar.
Ödül verilen kripto para miktarı zamanla azalıyor ve nisanda yeniden yarılanacak.
Böylelikle tedarikteki Bitcoin miktarı azalmaya devam edecek.
Bitcoinlerin yüzde 7'sinin hala çıkarılması gerekiyor ve son Bitcoin'in 2140'da üretileceği tahmin ediliyor.
Bitcoin mucidi, Satoshi Nakamoto
Bitcoin'in anonim mucidi yaklaşık 1,1 milyon bitcoini 2009'da ilk kez üretilen cüzdanlarda tutuyor.
Bu bitcoinler yıllardır hiç hareket etmedi ve kimse Satoshi'nin kim olduğunu, hayatta olup olmadığını bilmiyor.
Hala hayattaysa Satoshi Nakamoto'nun serveti onu dünyanın en zengin 22'inci kişisi konumuna getiriyor.
Bu tüm bitcoinlerin yüzde 5'ine denk geliyor.
Yatırım bankaları
Ocak ayında ABD'de yatırım bankalarının Spot Borsa Yatırım Fonları (ETF'ler) olarak adlandırılan bitcoin ile bağlantılı yeni finansal ürünleri satması mümkün hale geldi.
K33'e göre 29 Şubat itibarıyla dağıtılan ya da satın alınan 933 bin bitcoin bugün bankalarda bu yeni finansal ürünler üzerinden tutuluyor.
K33 analistleri, en büyük payın dijital paralar için yatırım bankası olarak başlayan Grayscale'e ait olduğunu düşünüyor.
Grayscale'in yaklaşık 450 bin bitcoini olduğu tahmin ediliyor.
Diğer devler arasında BlackRock (150 bin) ve Fidelity (102 bin) yer alıyor.
Kripto para meraklılarının çoğu, bankaların artan talebiyle Bitcoin'in değerinin artmasından memnun görünüyor.
Ancak bazıları, Bitcoin'in geleneksel bankacılık sistemini güçlendirmesiyle ilgili endişelerini dile getiriyor.
Bu finans devleri bugün tüm kripto paraların yaklaşık yüzde 4,5'ini elinde tutuyor.
Satoshi Nakamoto'nun, bankaların kendisinde daha çok Bitcoin varlığına sahip olması durumunda ne düşüneceği merak konusu.
Emniyet güçleri
Dünya genelinde emniyet güçleri devasa miktarda bitcoin'e el koydu.
ABD'de 2020'den beri üç büyük bitcoin operasyonu yapıldı.
Ele geçirilen bitcoinler açık artırmada satılacak, ancak kripto para varlık yönetimi şirketi 21.co'nun araştırmasına göre bu varlıklar kripto cüzdanlarda kaldı ve taşınmadı, yani yaklaşık 200 bin bitcoin atıl hale geldi.
Arkham Intelligence ayrıca 30 bin bitcoin içeren Bitcoin cüzdan adresinin, ABD'nin karanlık internet altyapısı Silk Road ile bağlantılı olduğunu tespit etti.
İngiltere'nin 2018'de yaptığı bir operasyonun ardından 61 bin bitcoin'i elinde tuttuğu düşünülüyor.
Alman polisinin son operasyonundan kalan 50 bin bitcoin'i halen elinde tuttuğu düşünülüyor.
Yatırım şirketi MicroStrategy
Yazılım girişimcisi Michael Saylor 2020'de yazılım şirketini olabildiğince fazla bitcoin almaya ikna etmişti.
MicroStrategy isimli şirket ve iştirakleri bugün 193 bin bitcoine sahip ve tek başına en fazla dijital paraya sahip olan en büyük işletme konumunda.
Kripto yazılım şirketi Block One
Kripto yazılım şirketi Block One'ın CEO'su, 2020'de şirketinin 140 bin dolarlık ilk alımının ardından bitcoin satın almaya devam ettiğini söylemişti.
Yani gerçek rakamın çok daha yüksek olması muhtemel. Firma BBC'nin bu konudaki sorusuna yanıt vermedi.
Mt Gox'dan korsanların eline geçenler
Dünyanın ilk kripto para piyasası Mt Gox 2011'de siber saldırı sonucunda yaklaşık 850 bin bitcoinini kaybetmişti.
Konuyla ilgili bir kitap yazan Mark Hunter, kripto paralara ne olduğu konusunda hala kafa karışıklığının olduğunu ancak çoğunluğun korsanlar tarafından açık piyasaya geri satıldığının varsayıldığını söylüyor.
Ancak 80 bin bitcoin, '1Feex' ile başlayan ünlü kripto cüzdan adresinde dokunulmadan duruyor.
Bu para muhtemelen hiçbir zaman kurtarılmayacak veya taşınmayacak.
Saldırı sırasında 2.600 bitcoin daha kazara ve geri dönülemez şekilde yok edildi. Saldırılarda birikimlerini kaybeden müşterilerin bir bölümü, kurtarılan paralardan bir kısmını geri almaya başladı.
Yatırımcı Winklevoss İkizleri
Kripto girişimci kardeşlerin ne kadar bitcoini olduğu tam olarak bilinmiyor ama 2017'de Amerikan New York Times gazetesine verdikleri röportajda ikizler 70 bin civarında kripto paraları olduğunu ve hiç satmadıklarını söylemişlerdi.
Tether
Tether'in kendi kripto token'ı var ancak üretici şirketi rezerv yatırımı olarak yıllardır bitcoin satın alıyor.
Sektörü takip edenler Ocak ayında bir denetim raporu yayınlayan şirketin yaklaşık 67 bin bitcoini olduğunu tahmin ediyor.
Raporda bitcoin varlığının dolar karşılığı açıklanmıştı.
Kamuoyuna açık Bitcoin madencileri
Bitcoin madenciliği şirketleri güçlü bilgisayarlarla dolu depolar işletiyor ve blok zincirini güncel tutmak için hızla çalışıyorlar.
Yapılan işin karşılığında bitcoin sistemi, madencilik adı verilen bir süreçte otomatik olarak onları bitcoinlerle ödüllendiriyor.
Bitcoin madenciliği, bilgisayarları çalıştırmanın ve onları serin tutmanın çevresel maliyeti nedeniyle tartışmalı bir konu.
Bitcoin madenciliği zamanla zorlaştı, bu nedenle büyük şirketlerin hakim olduğu bir alan haline geldi.
Şirketlerin birçoğu halka açık değil ancak K33'ün araştırmasına göre halka açık en büyük sekiz bitcoin madencilik şirketinin elinde yaklaşık 40 bin bitcoin bulunuyor.
En büyükleri Maraton (16.000), Hut8 (9.000) ve RIOT (7.600).
Yatırımcı Tim Draper
ABD'li risk sermayesi yatırımcısı Tim Draper'ın, 2014 yılında polis tarafından karanlık web'de ele geçirilen ve ABD hükümeti tarafından açık artırmaya çıkarılan 30 bin bitcoin'i satın alması ses getirmişti.
O dönemde bu işlem kendisine 17 milyon dolara mal olmuştu. Bugün ne kadar kripto paraya sahip olduğunu açıklamasa da 2022'de kripto web sitesi Protos'a bunları hiç satmadığını ve hala bitcoin satın aldığını söyledi, bu nedenle varlığının önemli ölçüde arttığını varsayabiliriz.
Michael Saylor
Microstrategy şirketinin kurucusu Ekim 2020'de kişisel olarak 17 bin 700 bitcoine sahip olduğunu açıklamıştı.
Bugün bu sayının artmış olması muhtemel.
Tesla
Tesla'nın 2023 yılının son çeyreğine ait mali raporunda, bitcoin varlıklarında herhangi bir değişimden bahsedilmiyordu.
Dolayısıyla şirketin hala 9 bin 700'den fazla bitcoine sahip olduğunu varsayabiliriz.
Elon Musk'ın şirketi 2021'de 40 binden fazla bitcoin satın almış ancak çoğunluğunu son yıllarda satmıştı.
Ödeme ve kripto teknoloji firması Block
Twitter kurucusu Jack Dorsey'nin öncülüğünde kurulan ödeme teknolojileri şirketi Block uzun zamandır kripto paraları destekliyor.
Şirketin mali sonuçlarında yaklaşık 8 bin 38 bitcoini olduğu açıklanmıştı.
Yatırımcı Peter Thiel
Milyarder yatırımcının ne kadar bitcoini olduğu tam olarak bilinmiyor ancak 2023'te şirketi 100 milyon dolara yakın bir yatırımla bitcoin almaya başlamıştı.
El Saldavor
Orta Amerika ülkesi El Salvador'un bitcoin seven devlet başkanı 2021 yılında tartışmalı bir yatırım planıyla halkının parasını bitcoin almak için kullanmıştı.
Ülkenin 2 bin 800 bitcoini olduğu tahmin ediliyor.
İnsanlar
Geriye insanların elinde ne kadar bitcoin olduğuna dair tahmini bir rakam vermek kalıyor. Buna da 10,5 milyon bitcoin diyebiliriz.
Bu, yukarıda sıraladıklarımızı çıkardığınızda bugün var olan tüm bitcoinlerin yaklaşık yüzde 50’sine denk geliyor.
Borsalarda tutulan bitcoinleri de hesaba kattığınızda bu sayı daha yüksek olabilir, çünkü bunların da çoğu insanlara ait.
Ancak kayıp bitcoin sayısı daha yüksekse veya kripto balinalarının elindeki bitcoin miktarı düşündüğümüzden fazlaysa gerçek sayı daha düşük de olabilir.
Kimse kaç kişinin bitcoin sahibi olduğunu kesin olarak bilmiyor.
Kripto teknoloji şirketi River, bitcoinin Haziran 2023 itibarıyla 81,7 milyon, yani dünya nüfusunun yüzde 1’i kadar kullanıcısı olduğunu tahmin ediyor.
