Brezilya yargısı, milyarder Elon Musk’ın sahibi olduğu X (eski adıyla Twitter) platformu için dün erişim engeli getirilmesi sürecini başlattı. Hükmün gerekçesi olarak X’in ülkeye yasal temsilci atamamakta ısrar etmesi ve Brezilya mahkemelerinin kararlarını uygulamaması gösterildi. Musk, kararın ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini iddia ederek Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva’yı, “diktatör” olarak nitelendirdiği Yüksek Mahkeme Yargıcı Alexandre de Moraes’in kuklası olmakla suçladı. Bu durum üzerine X’e çeşitli çevrelerden, sağ hükümetlerin taleplerini sorunsuz uygulamasına karşın sol yönetimlerin istemlerini “ifade özgürlüğü” altında karşı çıkmasına tepkiler yükseldi. X, Türkiye’deki 2023 cumhurbaşkanı seçimlerinde de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hükümetinin taleplerini uygulamıştı.
‘SİYASETE GİRDİ’
Londra Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Siyaset Bilimci Dr. Karabekir Akkoyunlu, Musk’ın söz konusu tutumu ve ABD’de aşırı sağ popülist siyasete girmesi ile X örneği üzerinden büyük teknoloji şirketlerinin devletlerle olan çatışmaları hakkında Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulundu.
Akkoyunlu, “Musk, özellikle son 1 yıl içerisinde başta ABD olmak üzere dünyada küresel popülist sağın destekçisi konumuna geldi. Açık şekilde Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’ı ABD seçimlerinde destekliyor ve bunu bir ifade özgürlüğü kampanyası çerçevesinde yaptığını öne sürüyor. Twitter’ı (X) da ifade özgürlüğünün korunduğu bir mecra olarak öne sürüyor. Ancak bu tamamen yanlı bir duruş. Musk, bu başkaldırıyla Brezilya’daki siyasetin içine dalış yapmış oldu. Ancak Brezilya’da sağın geri dönmesi Latin Amerika ve ABD için de sağı güçlendirici bir durum olduğu için burada açık bir siyasi ajanda var” yorumunu yaptı.
Ancak Musk’ın başka ülkelerde sansür talepleriyle ilgili bu kadar başkaldıran bir çizgide olmadığını” söyleyen Akkoyunlu, “Örneğin Hindistan’da ya da Türkiye’de, 2023 seçimleri sürecinde hükümetin çeşitli taleplerini ikilemeden yerine getirdi. Burada siyasi bir ajanda olduğu ortada. Musk, bir paylaşımında Brezilya’yı otoriter bir rejim olarak ifade etmişti. Brezilya’daki demokrasiyi ve kurumların sağlamlığını, Türkiye ile hatta Hindistan’la ya da Musk’ın desteklediği diğer sağ hükümetlerle karşılaştırmak zor. Burada gerçekten bir ikiyüzlülük söz konusu” dedi.
GÜÇ MÜCADELESİ
Söz konusu tartışmalar geniş bir açıdan yaklaşan Akkoyunlu şunları kaydetti: “Devletler ve teknolojik kurumlar arasında gittikçe belirginleşen bir güç mücadelesi var. Teknoloji şirketlerinin sadece devletlerin hukukunu hiçe sayacak değil, devletlerden de güçlü birtakım kuvvetler edinebildiğini de görüyoruz. Yani teknoloji kurumlarıyla devletlerin çatıştığı bir dünyadayız. Ancak teknoloji şirketleriyle devletlerin el ele olduğu bir dünya bundan daha mı iyi daha mı kötü olur düşünmek lazım. En azından bu çatışmalar içerisinde güç tekeli eğer kayboluyor ve taraflar birbirini aşağı çekebiliyorsa burada demokrasi ve özgürlükler açısından alan açılabilir. Fakat devlet, Çin’deki gibi bütün kurumlarıyla teknoloji şirketleriyle bir arada olduğu zaman bu daha başka bir canavar yaratabilir.”
