Sivas’ta bulunan 82 yıllık Pamukpınar Köy enstitüsü, kaderine terk edildi. 1941 yılında temeli atılarak 1942 yılında öğrenci alımına başlayan enstitü, 1954 yılında enstitülerin kapatılmasıyla ilköğretmen okulu olarak eğitim faaliyetine devam etmişti. Daha sonra sırasıyla Öğretmen Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Güreş Okulu ve Yatılı Bölge Ortaokulu olarak hizmet vermiş binanın faaliyetlerine 12 Eylül 2022’de ‘Öğrenci teminindeki güçlükler’ sebebiyle son verdirilmişti. Sivas Valiliği’nin açıklamasıyla verilen kararın ardından arşiv ve demirbaşlar Yıldızeli’ndeki Pamukpıar Anarolu Lisesi’ne taşındı. O tarihten bu yana yerleşkede koruma veya güvenlik hizmeti bulunmuyor.
KÜLTÜR VARLIĞI OLARAK TESCİL EDİLMİŞTİ
Enstitülerin kapatılmasının ardından 1954 ile 1956 yılları arasında 3 bin 900 dönümlük arazinin 800 dönümlük kısmı Bulgaristan’dan gelen göçmen ailelere dağıtıldı. 1962 yılına kadar bu ailelerin bir çoğu ilçeyi terk ederken sahipsiz kalan arazilerin büyük bir kısmında çiftçiler zirai işlemler yapmaya başladı. Zaman içerisinde çiftçiler, okul arazisine doğru işlemlerini genişletti. 1962 ile 1970 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) konuya ilişkin çeşitli davalar açmasına karşın davaların sonucuna ilişkin net bir bilgi bulunmuyor. Köy enstitüsü döneminden kalan bir kısım bina 26 Ekim 2000 ve 24 Temmuz 2020 yıllarında Kayseri ve Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca kültür varlığı olarak tescil edildi.
YAPILAR TAMAMEN KORUMASIZ
Edinilen bilgiye göre, yerleşkede merkezi bina ve müştemilata yakın bir mevkide bulunan bitişik iki ayrı basketbol sahasının önünde bulunan futbol sahasının kale direkleri iki yıl önce araziyi kullananlar tarafından kaldırılarak pancar ekildi. Sulama sistemlerinin de kurulduğu öğrenilirken zemini beton olan basket sahası ile stabilize yola yüz metre mesafedeki arazinin tümünün halen pancar ekili olduğu öğrenildi. 80 yıldır ağaçlanan bin dönümlük Yurdagül Fidanlığı’nın oldukça bakımsız olduğu görüldü. Çam ağaçlarının kuruyarak devrilmesi de dikkat çekti. Aynı arazi içerisinde bulunan ahırlar bölgesinde bulunan ahır binalarında ise kapıların açık bırakıldığı ve çatıların çatlak olduğu görüldü. Bu yapıların birkaç yıldır çobanlar tarafından kullanıldığı da edinilen bilgiler arasında. Binaların tamamen korumasız olduğu ifade edilirken tüm bina ve eklentilerinin kapılarının açık olduğu ifade edildi. Kapalı olan binaların ise camlarının kırılmış olduğu görüldü. Pahada değerli eşyaların sökülüp istiflendiği, bazı yerleşkelerde de hayvan pisliklerinin yer aldığı öğrenildi.
BAKANLIK BÖLGEYİ DEĞERLENDİRMEDİ
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre, yetkililere sunulan çeşitli teklifler değerlendirilmedi. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile Sivas Cumhuriyet Üniversitesi yetkililerinin bölgeyi Eğitim, Veterinerlik ve Ziraat Fakültesi olarak değerlendirmeye almasına karşın sonuç alınamadığı öğrenildi. AFAD’ın büyük depo ve eğitim merkezleri için istediği, daha sonra vazgeçtiği de kaydedildi. Bölgede lise fazlalığı sonucunda arazinin lise yapılamadığı belirtilirken Meslek Yüksek Okulu veya tematik lise fikrine de dönüt alınamadığı öğrenildi. eski Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz döneminde bölge için Hizmet İçi Eğitim Merkezi olması talebine de MEB tarafından onay verilmediği görüldü. Bölgede koruma veya güvenlik hizmetinin olmayışı konusunda da Emniyet Müdürlüğü ile iletişim halinde olunduğu öğrenilirken devriyelerin ne sıklıkla bölgeye uğradığı bilinmiyor.