Papağanlar insanları taklit etmekte o kadar usta ki “papağan gibi tekrar etmek” deyiminin ortaya çıkmasına sebep olmuşlar. Fakat bu kuşların taklit konusundaki inanılmaz kabiliyetlerini uzun süredir bilsek de böylesine karmaşık ve esnek seslendirmeleri nasıl yapabildikleri gizem olarak kalmıştı. Şimdiyse muhabbet kuşlarının beyinlerinin incelendiği yeni bir çalışmada, insanlarda konuşmayı kontrol eden nöral bölge ile önemli benzerlikler bulunduğu keşfedilerek bulmacaya yeni bir parça sunuluyor.
Popular Science Türkçe'nin aktardığına göre Nature bülteninde yayınlanan çalışmada papağanların (özellikle de muhabbet kuşlarının), insanlarda konuşmanın araştırılması yönünden bir model olabileceği ve bilim insanlarına konuşma bozukluklarını daha iyi anlayıp tedavi etmelerinde yardımcı olabileceği öne sürülüyor.
Makale ayrıca, “kuş beyinli” ifadesinin hiç de bir aşağılama olmadığını gösteren ve giderek büyüyen bilim bulgu yığınına yenilerini ekliyor.
Bu tüylü arkadaşlarımızın pek çoğu hafıza, öğrenme, sayı sayma ve akıl yürütme yönünden etkileyici kabiliyetler sergiliyor. Yeni çalışmada ise konuşmak söz konusu olduğunda, bütün insanların bir parça kuş (ya da en azından muhabbet kuşu) beyinli olduklarının ve bundan gurur duymamız gerektiğinin altı çiziliyor.
Bayağı muhabbet kuşları sıklıkla evcil hayvan şeklinde satılan, küçük, neon yeşili veya sarısı rengindeki bir Avustralya papağanı türü. Doğada sosyal sürüler halinde yaşıyor, uzun uzun öterek iletişim kuruyor, tohumla besleniyor ve bir sonraki yemek nerede olabilir ise gruplar halinde oraya uçuyorlar. Esaret altındayken ise sosyal eğilimlerini insanların sözlerini kopyalayarak devam ettirdikleri biliyor. En geniş kelime haznesine sahip kuş Guinness Dünya rekoru, 1.728 kelimelik etkileyici bir söz dağarcığıyla 1994’e kadar yaşayan evcil bir muhabbet kuşu olan Puck’a ait.
Makalenin yazarları, bu kuşların insanları nasıl doğru biçimde taklit ettiklerini ve nasıl bu kadar çok farklı ses çıkardıklarını daha iyi anlamak amacıyla dört muhabbet kuşunun beynine, kuş ses organı göğüs gırtlağıyla bağlantılı özel bir bölgeye ameliyat ile ufak problar nakletti. Ardından, ses çıkardıkları zaman her bir kuştan nöral faaliyet topladılar. Muhabbet kuşlarının bu verisini insanlar ve Hint bülbüllerinden gelen verilerle karşılaştırdılar. Bilimsel araştırmalarda yaygın kullanılan Hint bülbüllerinin, muhabbet kuşları kadar esnek bir vokal repertuvarı bulunmuyor.
Araştırmacılar, muhabbet kuşlarındaki ön arcopallium (AAC) adı verilen ve üzerine odaklandıkları bu beyin bölgesinin, Hint bülbüllerinde karşılık gelen bölgeye kıyasla insanların konuşma-motor fonksiyonuyla bağlantılı korteks bölgelerine daha benzer işlediğini keşfetmişler. Hint bülbüllerinde seslendirmeler karmaşık ve tercüme edilemeyen nöron faaliyeti dizileriyle kodlanıyor gibi görünüyor.
Her bir ses, beyinde ona eşlik eden eşsiz bir “barkoda” sahip. Hint bülbülleri karmaşık şarkıları öğrenip tekrarlayabiliyorlar fakat beyin faaliyetleri, öğrendikleri ya da doğaçlama yaptıkları şeyi değiştirme yönünden sınırlı kabiliyetleri olduğunu akla getiriyor.