Malatya: Deprem Yaraları Sarılmak Yerine Rant Odaklı Uygulamalarla DerinleşiyorMalatya Depreminin Acıları Rant Odaklı Uygulamalarla DerinleşiyorMalatya ve çevresinde yaşanan depremlerin üzerinden 15 ay geçti. Ancak görünen o ki, yaralar sarılmak yerine plansız ve rant odaklı uygulamalar nedeniyle daha da derinleşiyor.
Haberde bahsedilen “rant odaklı uygulamalar” ne anlama geliyor olabilir?Deprem sonrası imar planlarında deÄŸiÅŸiklikler: Deprem sonrası acil ve güvenli konut ihtiyacı ortaya çıkmışken, imar planlarında yapılan deÄŸiÅŸikliklerle yeÅŸil alanlar veya kamuya ait alanlar yapılaÅŸmaya açılabilir. Bu durum hem ÅŸehrin geleceÄŸi hem de deprem güvenliÄŸi açısından riskli olabilir.Acil ihtiyaç duyulan konutların yerine lüks konut projeleri: Depremzedelerin barınma ihtiyacını karşılamak yerine, karlılığı yüksek lüks konut projelerine öncelik verilebilir. Bu durum depremzedelerin maÄŸduriyetini artırır ve sosyal adaletsizliÄŸi derinleÅŸtirir.Depremde hasar gören binaların yıkılıp yerine yenilerinin yapılması sürecinde ÅŸeffaflığın olmaması: Hangi binaların yıkılacağına, yenilerinin nasıl yapılacağına dair süreçlerin ÅŸeffaf olmaması, rant elde etmek isteyen kiÅŸi veya gruplara fırsat yaratabilir.Yıkım ve enkaz kaldırma ihalelerinde usulsüzlükler: Deprem sonrası oluÅŸan moloz ve hasarlı yapıların kaldırılması sürecinde yapılan ihalelerde ÅŸeffaflığın ve denetimin olmaması, haksız kazanç elde edilmesine yol açabilir.Plansızlığın bedeli ağır oluyorDeprem sonrası plansızlık, hem maddi hem de manevi olarak ağır bedeller doÄŸuruyor:Depremzedeler evlerine dönemiyor: Güvenli konutların inÅŸasında yaÅŸanan gecikmeler ve plansızlıklar nedeniyle depremzedeler evlerine dönemiyor, geçici barınma merkezlerinde veya kiralık evlerde yaÅŸam mücadelesi veriyor.Åžehir kimliÄŸini kaybediyor: Plansız ve hızlı yapılaÅŸma, ÅŸehrin tarihi dokusunu ve kimliÄŸini yok ediyor.Gelecekteki depremlere karşı hazırlıksız olunuyor: Deprem sonrası yapılanma sürecinde, deprem güvenliÄŸi ve risk azaltma önlemleri göz ardı edilirse, gelecekte yaÅŸanacak depremlerde daha büyük kayıplar verilebilir.Ne yapılmalı?Åžeffaf ve katılımcı bir planlama süreci: Deprem sonrası imar planları ve konut projeleri ÅŸeffaf bir ÅŸekilde ve halkın katılımıyla yapılmalı.
Depremzedelerin öncelikleri gözetilmeli: Yapılacak tüm çalışmalarda depremzedelerin barınma, sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçları önceliklendirilmeli.
Denetim mekanizmaları güçlendirilmeli: İmar planları, ihale süreçleri ve yapı denetimleri sıkı bir şekilde denetlenmeli, usulsüzlüklerin önüne geçilmeli.
Deprem risk azaltma çalışmaları hızlandırılmalı: Kentsel dönüşüm projeleriyle riskli yapılar yenilenmeli, zemin etütleri yapılmalı ve toplumda deprem farkındalığı artırılmalı.
Unutulmamalıdır ki deprem bir doğa olayıdır, ancak afete dönüşmesinde insan hataları ve plansızlıkların büyük rolü vardır. Malatya örneğinde de görüldüğü gibi, rant odaklı uygulamalar ve plansızlık, depremin yaralarını derinleştirmekte ve gelecekte yaşanacak afetlere zemin hazırlamaktadır.
Haberde bahsedilen “rant odaklı uygulamalar” ne anlama geliyor olabilir?Deprem sonrası imar planlarında deÄŸiÅŸiklikler: Deprem sonrası acil ve güvenli konut ihtiyacı ortaya çıkmışken, imar planlarında yapılan deÄŸiÅŸikliklerle yeÅŸil alanlar veya kamuya ait alanlar yapılaÅŸmaya açılabilir. Bu durum hem ÅŸehrin geleceÄŸi hem de deprem güvenliÄŸi açısından riskli olabilir.Acil ihtiyaç duyulan konutların yerine lüks konut projeleri: Depremzedelerin barınma ihtiyacını karşılamak yerine, karlılığı yüksek lüks konut projelerine öncelik verilebilir. Bu durum depremzedelerin maÄŸduriyetini artırır ve sosyal adaletsizliÄŸi derinleÅŸtirir.Depremde hasar gören binaların yıkılıp yerine yenilerinin yapılması sürecinde ÅŸeffaflığın olmaması: Hangi binaların yıkılacağına, yenilerinin nasıl yapılacağına dair süreçlerin ÅŸeffaf olmaması, rant elde etmek isteyen kiÅŸi veya gruplara fırsat yaratabilir.Yıkım ve enkaz kaldırma ihalelerinde usulsüzlükler: Deprem sonrası oluÅŸan moloz ve hasarlı yapıların kaldırılması sürecinde yapılan ihalelerde ÅŸeffaflığın ve denetimin olmaması, haksız kazanç elde edilmesine yol açabilir.Plansızlığın bedeli ağır oluyorDeprem sonrası plansızlık, hem maddi hem de manevi olarak ağır bedeller doÄŸuruyor:Depremzedeler evlerine dönemiyor: Güvenli konutların inÅŸasında yaÅŸanan gecikmeler ve plansızlıklar nedeniyle depremzedeler evlerine dönemiyor, geçici barınma merkezlerinde veya kiralık evlerde yaÅŸam mücadelesi veriyor.Åžehir kimliÄŸini kaybediyor: Plansız ve hızlı yapılaÅŸma, ÅŸehrin tarihi dokusunu ve kimliÄŸini yok ediyor.Gelecekteki depremlere karşı hazırlıksız olunuyor: Deprem sonrası yapılanma sürecinde, deprem güvenliÄŸi ve risk azaltma önlemleri göz ardı edilirse, gelecekte yaÅŸanacak depremlerde daha büyük kayıplar verilebilir.Ne yapılmalı?Åžeffaf ve katılımcı bir planlama süreci: Deprem sonrası imar planları ve konut projeleri ÅŸeffaf bir ÅŸekilde ve halkın katılımıyla yapılmalı.
Depremzedelerin öncelikleri gözetilmeli: Yapılacak tüm çalışmalarda depremzedelerin barınma, sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçları önceliklendirilmeli.
Denetim mekanizmaları güçlendirilmeli: İmar planları, ihale süreçleri ve yapı denetimleri sıkı bir şekilde denetlenmeli, usulsüzlüklerin önüne geçilmeli.
Deprem risk azaltma çalışmaları hızlandırılmalı: Kentsel dönüşüm projeleriyle riskli yapılar yenilenmeli, zemin etütleri yapılmalı ve toplumda deprem farkındalığı artırılmalı.
Unutulmamalıdır ki deprem bir doğa olayıdır, ancak afete dönüşmesinde insan hataları ve plansızlıkların büyük rolü vardır. Malatya örneğinde de görüldüğü gibi, rant odaklı uygulamalar ve plansızlık, depremin yaralarını derinleştirmekte ve gelecekte yaşanacak afetlere zemin hazırlamaktadır.
